...richtig’n Drama weer dat. Teil 2 der Zeitzeugen-Serie „Wie wir wurden, was wir sind“, übersetzt von Jasper Vogt

Ehestorf. Mit dem Schlachtschwengel ins Fischerhaus, vom Kartoffelacker in die 50er-Jahre-Küche und auf dem Lanz-Bulldog übers Feld: Alltagsgegenstände im Freilichtmuseum am Kiekeberg machen die Geschichte von Menschen aus der Region erlebbar. Für das Abendblatt erinnern sich „Zeitzeugen“, wie wir wurden, was wir sind. Und weil auch die niederdeutsche Sprache seit jeher ein fester Bestandteil der deutschen Kultur ist, gibt es jeden Teil der neuen Abendblatt-Serie „op Platt“, übersetzt von Jasper Vogt. Heute: die Kartoffelernte mit Hermann Dieck.

As Hermann Dieck to’n eersten Maal so’n Kantüffel in sien Hand holen dee, dor harrn düsse Knullendingens noch Naams as „Holländer Erstlinge“, „Böhms Mittelfrühe“ un „Ackersegen“. De „Sieglinde“ weer domaals sowat dortwüschen un all weern se dor bannig scharp op. In de Kriegstied weer dat de Kantüffel, de dor för sorgt hett, dat so’n Familje överleven kunn. Laterhen hebbt de Diecks ut Oelsdörp dat denn op’n Wochenmarkt an de Lüüd verköfft, un ok an de, de dat wiederverköpen deen. Aver licht weer dat nich, dat antoboon. Dat keem jümmer wedder vör, dat allens vergammeln dee dör Schädlinge un Pilze un sowat allens.

To’n Anfang vun dat 20. Johrhunnert weer de Kantüffel een vun de wichtigsten Oorten vun Grööntüüch – un för de Familje Dieck jüst so wichtig. As de Kantüffel na Europa kamen is, bleev dat nich ohn Folgen. Se weer sowat as de „Hauptnahrungsquelle“, veel Lüüd harrn woll mehr to bieten as vörher, aver denn ok blots jümmer Kantüffeln, Kantüffeln, Kantüffeln …

De ut Oelsdörp hebbt Kantüffeln op söss Hektar anplant. Anfang April sünd de jungen Kantüffeln op’t Feld kamen. „Wi sünd denn mit’n Drahtkorv vör’n Buuk vun Reeg to Reeg lopen un hebbt de Planten in de Löcker smeten, de dor vörher kloormaakt worrn weern. Denn hebbt wi op elkeen Kanttüffel eenmaal rop pett, un denn is de Ploog kamen un hett dat todeckt mit Eer“, vertellt Hermann Dieck. „Wi sünd domaals nich sünnerlich piepelig mit de Kantüffeln ümgahn. De weern na de Oornt mennigmaal bannig verdetscht“, besinn he sik mit sien tachentich Johr. Aver domaals weer’n veel mehr op den Nährwert vun de Planten ut. Na den lesden Krieg un de Tied na den Krieg is dat jümmer wedder vörkamen, dat in so Gröönanlagen in de Stadt keen’ Blomen un Rosen oder sowat blöhn deen – nee, dor sünd Kantüffeln anboot worrn. „Dat hett sogoor’n Afleverungsplicht an dat Düütsche Riek geven“, vertellt Hermann Dieck. „Ok de Priesen sünd zentral fastleggt worrn.“

Bi de Oornt harrn all ut de Familje mit op’t Feld ruut musst. „As ik teihn Johr old weer, dor heff ik na de School mien Tornister in de Eck smeten un bün ruutlopen op’t Feld. Huusopgaven, dat weer nich so wichtig, dat hebbt wi an’n Avend maakt – wenn wi dor denn noch Viduutz to harrn“, vertellt Hermann Dieck. Dat weer nich licht, över de Runn’ to kamen, dorüm sünd de Koppeln mehr as eenmaal afsöökt worrn. Wat bi’t eerste Maal liggen bleven is, dat hett de Familje denn bi’t tweete Maal tohoop kleit. „Ok wenn dat an’t Enn blots’n Sack vull weer: De Opwand harr sik lohnt.“ För’n Zentner hett dat in de Tied vun’n Tweten Weltkrieg so üm un bi veer Mark geven. In de 50er Johr sünd de Priesen denn free geven worrn. „Achterna is dat mit de Priesen jümmer wedder op un daal gahn, un dat is hüüt ok noch so.“

Dat geev Johr, dor weer dat bannig mager, wat dor ruutkamen is. „Enmaal hebbt uns Nematoden un Pilze meist de Hälft vun de hele Oornt vun ‚Böhms Mittelfrühe’ kaputt maakt“, seggt Hermann Dieck. In de glieke Tied sünd de Priesen für Korn un Broot na baven gahn. „Dat weern denn lege Tieden för all, richtig’n Drama weer dat.“Dat kunn jo nich so wiedergahn mit düsse Krankheiten un Schädlinge, un dorüm hett dat heten, dat de Buur op so’n Feld blots all dree Johr Kantüffeln planten schull. De Diecks hebbt de Kantüffeln vörkiemt. Ok sowat weer good, hett dat heten, dat de Planten denn nich gammelig warrn.

Domaals sünd de Feller noch mit Ploog un Peerd bestellt worrn. Eerst in’n Harvst 1951 hett de Vadder vun Hermann Dieck sik’n Trecker toleggt. „Dat weer’n Porsche mit söventeihn PS. De is al domaals dörtig Stunnkilometer lopen. Mit den sünd wi an de annern Buurn ohn Probleme vörbisuust“, besinnt sik Hermann ut Oelsdörp. För düsse Maschien hett de ole Dieck sien Ackerpeer hengeven – un noch 6000 Mark bavento. „Mien Vadder hett mi nienich vertellt, woans he dat egentlich mit de Finanzierung maakt hett. Dat is mi bet hüüd noch nich kloor worrn“, seggt Hermann Dieck.

Teihn Johr later keem den en „Güldner“, un denn keem en „IHC“. Bet 1973 hebbt düsse starken Trecker de Familje hulpen, de Kantüffeln ruuttokriegen. „Mit de Roden hebbt wi uns denn so lang ut’nannersett, bet wi de Landwertschopp an’n Nogel hangt harrn.“ Dorbi harr Dieck sien Vadder so geern’n Lanz Bulldog hatt. Un ok Söhn Hermann harr Spaaß an düsse bulligen Dinger. „Een Johr lang harr ik dat Vergnögen, so’n Lanz to fohren. Dat weer domaals op mien’ Lehrhoff Voss in Inzmühlen. De Bulldogg weer so’n richtige Hexenmaschien. De hett nich jümmer dat maakt, wat’n wull. Ansprungen is de blots mit Glück. Aver dat Ding denn fohren, dat weer’n grotet Beleevnis.“

De mehr över Kantüffeln weten will, de schull sik den „Entdeckerdag“ vun’t Freelichtsmuseum vörmarken an’n Sünndag, 27. Oktover, vun Klock 10 bet 18, in dat Agrarium.